Vị trí: Khu du lịch sinh thái Tràng An thuộc địa phận các xã Trường Yên, Ninh Vân, Ninh Hải (huyện Hoa Lư), Gia Sinh (huyện Gia Viễn), xã Ninh Nhất, phường Tân Thành (Tp. Ninh Bình) cách Hà Nội hơn 90km về phía nam. Đặc điểm: Với diện tích khoảng 2000ha và nhiều tiềm năng du lịch lịch sử, sinh thái, văn hoá tâm linh, Tràng An là một điểm du lịch thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước

Quần thể danh thắng Tràng An có diện tích 6.172ha thuộc địa bàn các huyện Hoa Lư, Gia Viễn, Nho Quan, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình, cách thủ đô Hà Nội khoảng 90km về phía đông nam. Quần thể danh thắng Tràng An bao gồm ba vùng được bảo vệ liền kề nhau là khu di tích lịch sử văn hóa cố đô Hoa Lư, khu danh thắng Tràng An - Tam Cốc-Bích Động và rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư.  

Tràng An được ví như một “Hạ Long trên cạn” với vẻ đẹp tráng lệ được tạo nên bởi hệ thống núi đá muôn hình vạn trạng soi bóng xuống những dòng suối nhỏ quanh co, uốn lượn nối liền các hang động và thung lũng hoang sơ. Vẻ hài hòa của đá, sông nước, rừng cây và bầu trời ở Tràng An tạo nên một thế giới tự nhiên sống động đầy quyến rũ. Nơi đây còn là nơi bảo tồn và chứa đựng nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi, các di chỉ khảo cổ học và các di tích lịch sử văn hóa đặc sắc.

Ngoài tuyến du lịch đường bộ có chiều dài 1,6km qua ba đèo liền nhau là đèo Cậy, đèo Vài và đèo đền Trần, đến với khu du lịch sinh thái Tràng An, du khách còn có thể lựa chọn tuyến du lịch đường thủy kết hợp leo núi theo một lộ trình khép kín. Xuất phát từ bến thuyền trung tâm với điểm dừng chân đầu tiên là đền Trình, tiếp theo du khách ngồi thuyền qua các hang Địa Linh, hang Tối, hang Sáng, hang Nấu Rượu rồi lên bờ và leo gần 500 bậc đá để vào dâng hương tại đền Trần. Sau đó, du khách xuống thuyền đi qua hang Sính, hang Si, hang Ba Giọt, hang Seo, hang Sơn Dương và lên thăm phủ Khống, rồi tiếp tục lộ trình đến hang Khống, hang Trần, hang Quy Hậu và trở về điểm xuất phát, kết thúc chuyến đi.

Cùng với khu du lịch sinh thái Tràng An, khu du lịch Tam Cốc-Bích Động là một trong những khu  hấp dẫn của tỉnh Ninh Bình. Tam Cốc nghĩa là 3 hang, gồm hang Cả, hang Hai và hang Ba. Đến với Tam Cốc, du khách sẽ được ngồi thuyền tham quan, ngắm cảnh trời, mây, sông nước, núi non hùng vĩ. Mỗi mùa một vẻ, Tam Cốc luôn quyến rũ du khách đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp mà tạo hóa đã ban tặng cho nơi đây. Bích Động, nghĩa là động xanh, được mệnh danh là “Nam thiên đệ nhị động. Bích Động cùng chùa Bích Động là tác phẩm nghệ thuật cổ kính, trang nghiêm của con người hòa nhập trong khung cảnh thiên nhiên tươi xanh, tĩnh lặng, góp thêm cho bức tranh toàn cảnh của Quần thể danh thắng Tràng An được hoàn mỹ.

Quần thể danh thắng Tràng An còn bao bọc khu rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư với hệ sinh thái đa dạng, phong phú, trong đó có những loài động vật quý hiếm như phượng hoàng đất, sáo, khướu, khỉ, trăn, đặc biệt là loài vượn yếm trắng, một loài có tên trong sách đỏ thế giới.

Bên cạnh những giá trị nổi bật về cảnh quan và địa chất, quần thể danh thắng Tràng An còn có những di chỉ khảo cổ học như hang Búi, hang Trống, núi hang Chợ…, minh chứng cho quá trình sinh tồn của người cổ đại tại mảnh đất này từ hàng vạn năm trước. Là hệ thống phòng thủ phía Nam của kinh đô Hoa Lư xưa, nơi đây còn có sự hiện hữu của những di tích gắn liền với ba triều đại Đinh - Tiền Lê - Lý, kết nối với quần thể di tích lịch sử cố đô Hoa Lư, trong đó nổi bật là đền thờ và lăng mộ vua Đinh Tiên Hoàng, đền thờ và lăng mộ vua Lê Đại Hành, nhà bia tưởng niệm vua Lý Thái Tổ, trung tâm văn hóa tâm linh chùa Bái Đính - quần thể chùa lớn nhất Đông Nam Á và hội tụ nhiều kỷ lục ở Việt Nam và châu Á... Chính vì vậy, tìm hiểu và khám phá những di tích và giá trị văn hóa cũng chính là một trong những trải nghiệm không thể bở lỡ trong chuyến hành trình khám phá danh thắng Tràng An.

Đến với Tràng An, du khách còn có thể tham gia vào nhiều hoạt động trải nghiệm đặc sắc như trèo thuyền kayak, tham quan, ngắm cảnh Quần thể danh thắng Tràng An bằng máy bay trực thăng, hay thưởng thức những món ăn đặc sản của địa phương như thịt dê, cơm cháy... Bên cạnh đó, sự nhiệt tình, chu đáo, thân thiện của đội ngũ hướng dẫn viên và người dân địa phương cũng là yếu tố góp phần thu hút du khách đến và quay trở lại nơi đây.

Với những giá trị đặc sắc về văn hóa, vẻ đẹp thẩm mỹ và địa chất - địa mạo, Quần thể danh thắng Tràng An đã được Ủy ban Di sản Thế giới thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới vào năm 2014.