Chùa Phật Tích, tên chữ là “Vạn Phúc tự”, thuộc xã Phật Tích, huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh. Chùa Phật Tích giữ vai trò quan trọng trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, là nơi có dấu ấn đầu tiên của Phật giáo từ Ấn Độ truyền vào nước ta. Sách cổ kể về câu chuyện nhà sư người Ấn Độ Khâu Đà La vào thế kỷ thứ II sau Công nguyên tới lập am tu hành tại núi Phật Tích, dùng mật chú cầu mưa thuận gió hòa cho người Việt, cho thấy chùa Phật Tích ngay từ đầu Công nguyên đã nằm trong địa bàn diễn ra cuộc gặp gỡ của Phật giáo Ấn Độ và tín ngưỡng bản địa.

Hàng năm vào ngày 4 tết Nguyên Đán, nhân dân Phật Tích thường mở hội truyền thống để tưởng nhớ công lao các vị tiền bối đã khai sinh và tu tạo chùa. Trong những ngày xuân tưng bừng ấy, khách thập phương về đây lễ Phật, mọi người đến đây cầu nguyện năm mới an lành sức khỏe, công việc hanh thông, cầu cho gia đình an khang thịnh vượng. Ngoài ra, đến đây du khách còn được thưởng ngoạn cảnh đẹp vùng Kinh Bắc hoặc tham dự các trò chơi ngày hội như đấu vật, chơi cờ, đánh đu, hát quan họ...

Không chỉ biết đến là một ngôi chùa cổ bởi những trầm tích, những bảo vật có giá trị phong phú, chùa Phật Tích, huyện Tiên Du còn níu chân du khách thập phương bởi Lễ hội Khán hoa mẫu đơn vào dịp đầu xuân. Huyền thoại kể rằng: Xưa kia, vùng núi Phật Tích và vườn chùa Phật Tích trồng bạt ngàn hoa mẫu đơn. Hàng năm, xuân về hoa mẫu đơn nở đỏ rực cả một góc trời. Từ muôn nơi người người đổ về đây trảy hội ngắm hoa vãn cảnh chùa. Trên trời, nàng tiên Giáng Hương thấy cảnh trần gian tuyệt đẹp, đã xin giáng trần dự hội chùa. Nhưng vô tình nàng Giáng Hương đánh gãy một cành hoa mẫu đơn giữa cửa chùa, nên bị chú tiểu giữ lại. Chàng Từ Thức bèn cởi áo khoác xin chuộc tội cho nàng. Cảm động với nghĩa cử cao đẹp của chàng trai hào hoa phong nhã, nàng Giáng Hương đã ngỏ lời hò hẹn với chàng và đã mời chàng về chốn “bồng lai” xin kết duyên vợ chồng. Và từ đó câu chuyện tình thơ mộng “Từ Thức gặp tiên” đã sống mãi với lễ hội Khán hoa mẫu đơn của chùa Phật Tích.

Lễ hội Khán hoa mẫu đơn chùa Phật Tích nhằm phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn huyện Tiên Du. Thông qua tổ chức các hoạt động văn nghệ, hát quan họ, trò chơi dân gian như cờ tướng, chọi gà, vật truyền thống nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi trong nhân dân. Qua đó góp phần khơi dậy lòng tự hào của nhân dân địa phương về di sản văn hóa; đồng thời động viên nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, tích cực lao động, sản xuất, hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội năm 2017. Bên cạnh đó, việc tổ chức lễ hội góp phần tạo điểm nhấn hấp dẫn du khách địa phương về dự vừa nhằm quảng bá khu du lịch tâm linh thu hút các nguồn đầu tư phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.

Lễ hội chùa Phật Tích được tổ chức theo nghi lễ truyền thống kết hợp với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian có tính giáo dục truyền thống phù hợp với phong tục tập quán ở địa phương bảo đảm không khí lành mạnh cho du khách về bái chùa, lễ hội. Bên cạnh đó, Ban tổ chức nghiêm cấm mọi hoạt động lơi dụng tâm linh, mê tín dị đoan, đánh bạc trá hình… ảnh hưởng đến tính tôn nghiêm, linh thiêng lễ hội.

Năm nay, hội chùa Phật Tích được tổ chức từ ngày 4 - 5/1 âm lịch, ngày 4 là chính hội. Trong đó, phần lễ tổ chức dâng hương tại các nơi thờ tự, tín ngưỡng do nhà chùa và Hội phật tử thực hiện, tối ngày mai mùng 5 Tết sẽ diễn ra Pháp hội đại bi cầu Quốc thái dân an, cầu an cho nhân dân, phật tử... Cùng với phần lễ, phần hội được tổ chức với các hoạt động văn hóa, văn nghệ truyền thống, phục vụ nhân dân du xuân trảy hội.